«Μην παριστάνεις το Θεό» είναι τα σοφά λόγια στο γνωστό τραγούδι που ερμηνεύει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Και πολλές φορές αποδεικνύεται αληθινό αυτό που λένε ότι τα τραγούδια είναι βγαλμένα από τη ζωή. Γιατί το λάθος είναι νομοτελειακό. Είναι σίγουρο ότι κάποια στιγμή θα γίνει. Το ζήτημα είναι τι θα κάνουμε και πώς θα το προσεγγίσουμε αφού γίνει.
Το λάθος είναι μέρος της διαδικασίας για να μάθουμε, για να γίνουμε καλύτεροι, για να κερδίσουμε απαραίτητες γνώσεις και εμπειρίες, για να κάνουμε το σωστό. Αρκεί να αξιοποιούμε το λάθος προς όφελός μας. Αρκεί να το κοιτάμε στα μάτια, να το αναγνωρίζουμε, να το αποδεχόμαστε χωρίς εγωισμούς και κυρίως να μην το φοβόμαστε. Αρκεί να θέλουμε να μάθουμε από αυτό για να γίνουμε καλύτεροι. Γιατί είναι σωστό ότι από τα λάθη μας γινόμαστε καλύτεροι.
Στη βελτίωση μέσα από τα λάθη μας υπάρχουν δύο καθοριστικοί πυλώνες που συμβάλλουν καθοριστικά και τη διαμορφώνουν. Ο πρώτος είναι πώς εμείς οι ίδιοι αντιμετωπίζουμε τα λάθη μας, ως ευκαιρία για γνώση και εξέλιξη, που μας δίνει τη δυνατότητα να προστατέψουμε τον ίδιο μας τον εαυτό από τις ψυχολογικές συνέπειες των λαθών μας ή ως μια ισχυρή αδυναμία που γίνεται άδικη αφορμή για καταδίκη.
Ο δεύτερος πυλώνας είναι πώς οι άνθρωποι που ασκούν επιρροή σε μας και πολύ περισσότερο ο στενός κύκλος που παίζει ρόλο στην καθημερινότητά μας και στην εξέλιξή μας, η οικογένεια, οι στενοί φίλοι, οι στενοί συνεργάτες, αντιμετωπίζουν το λάθος μας. Γιατί και για αυτούς το λάθος μας είναι μια σπουδαία ευκαιρία για να γίνουμε καλύτεροι μέσα από τη δική τους καθοριστική συμβουλή. Αυτοί που θα βρεθούν μπροστά στο λάθος έχουν την ευθύνη και τη σπουδαία δυνατότητα για να κάνουν έναν άνθρωπο καλύτερο, να τον εξελίξουν ή να τον καταδικάσουν.
Μια ιστορία πολύ σχετική και απολύτως αντιπροσωπευτική εξηγεί πώς ένα λάθος ενός δίχρονου αγοριού έγινε η αφορμή για τη σπουδαία προσωπική εξέλιξή του με την κατάλληλη αντίδραση της μητέρας του. Αφορά έναν διάσημο ερευνητή, ο οποίος υποστήριξε ότι, κατά την γνώμη του, η δημιουργικότητά του οφείλεται σε μια εμπειρία που είχε και στο πώς χειρίστηκε η μητέρα του μια ζημιά που έκανε.
Η ιστορία έχει ως εξής: Όταν ήταν δύο ετών, θυμάται πως κάποια μέρα προσπαθούσε να βγάλει από το ψυγείο ένα μπουκάλι γάλα, όταν του γλίστρησε από τα χέρια του και έπεσε στο πάτωμα. Το γάλα χύθηκε σε όλο το πάτωμα δημιουργώντας μια μεγάλη λίμνη και λερώνοντας σχεδόν τα πάντα μέσα στην κουζίνα. Όταν ήρθε η μητέρα του, δεν του έβαλε ούτε τις φωνές, ούτε νευρίασε, ούτε του έκανε κήρυγμα για να είναι πιο προσεκτικός. Αντιθέτως, του είπε:
«Robert, τι εκπληκτικό και όμορφο χάος δημιούργησες εδώ! Σπάνια βλέπω τόσο μεγάλη λίμνη από γάλα. Λοιπόν, η ζημιά έχει ήδη γίνει. Θα ήθελες να καθίσεις στο πάτωμα και να παίξεις λίγο μέσα στη λίμνη πριν καθαρίσουμε;»
Έτσι και έκανε.
Μετά από μερικά λεπτά, η μητέρα του τού είπε:
«Ξέρεις, Robert, όποτε γίνεται μια ζημιά πρέπει να είσαι σε θέση να την καθαρίσεις μετά και να επαναφέρεις την τάξη. Οπότε λοιπόν, πώς θες να καθαρίσεις αυτή την κατάσταση; Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα σφουγγάρι, μια πετσέτα ή μια σφουγγαρίστρα. Ποιο απ’ όλα προτιμάς;»
Ο Robert προτίμησε να χρησιμοποιήσουν το σφουγγάρι για να καθαρίσουν το χυμένο γάλα και έτσι καθάρισαν μαζί με τη μητέρα του το χάος που είχε δημιουργηθεί.
Αφού καθάρισαν, η μητέρα είπε:
«Ξέρεις, εδώ έχουμε ένα αποτυχημένο πείραμα για το πώς μπορείς να μεταφέρεις ένα μεγάλο μπουκάλι γάλα με δύο μικρά χεράκια. Ας πάμε στην αυλή, να γεμίσουμε το μπουκάλι με νερό και να δούμε πώς μπορείς να βρεις έναν τρόπο να μεταφέρεις το μπουκάλι χωρίς να σου πέσει.»
Το μικρό αγόρι ανακάλυψε ότι αν πιάσει και με τα δύο χέρια σφιχτά το στενό πάνω μέρος του μπουκαλιού, μπορεί να το μεταφέρει χωρίς να του πέσει. Τι εκπληκτικό μάθημα!
Ο φημισμένος ερευνητής είπε ότι από εκείνη την ημέρα που πήρε αυτό το μάθημα σταμάτησε να φοβάται να κάνει λάθη. Αντιθέτως, έμαθε ότι το να κάνει λάθη είναι μια εκπληκτική ευκαιρία να μαθαίνει κάτι καινούργιο. Εξάλλου, αυτή είναι και η έννοια της έρευνας.
Σπουδαίο μάθημα για το μικρό αγόρι και βέβαια σπουδαία η μητέρα, η οποία είχε την υπομονή αλλά και τις ηγετικές ικανότητες να αναγνωρίσει ότι το συμβάν αυτό ήταν μια ευκαιρία για να διδάξει κάτι καινούργιο στο μικρό αγόρι.
Την επόμενη φορά που θα κάνουμε ένα λάθος, προτείνω να μην κάνουμε το λάθος να καταδικάσουμε τον εαυτό μας. Αντίθετα, να το αξιολογήσουμε, να το εκτιμήσουμε, να το αξιοποιήσουμε, να μάθουμε από αυτό προς όφελός μας, να το δούμε από τη θετική του πλευρά γιατί πραγματικά το λάθος είναι ένας αξιόπιστος οδηγός αποτελεσματικής πρακτικής για το σωστό. Την επόμενη φορά θα ξέρουμε ακριβώς τι δεν πρέπει να κάνουμε και τι πρέπει να κάνουμε για να κάνουμε το σωστό και το ωφέλιμο.
Την επόμενη φορά που θα βρεθούμε μπροστά στο λάθος ενός άλλου, προτείνω να το αντιμετωπίσουμε ως μια σπουδαία ευκαιρία για να δώσουμε με αγάπη μια χρήσιμη συμβουλή και ένα καλό μάθημα, που θα μας βοηθήσει και εμάς τους ίδιους να γίνουμε αγαπητοί και να τονώσουμε την αυτοεκτίμησή μας.
Είναι τελείως λάθος να αντιμετωπίζουμε το λάθος με λάθος τρόπο. Το λάθος είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία για να κάνουμε το σωστό με την πρώτη ευκαιρία. Λάθος;
Φωτό: Χάρης Τσιρόγλου
