Ποια είναι για σένα η απόλυτη έκφραση ευτυχίας;
Αυτές οι στιγμές είναι πολύ σπάνιες και είναι μερικές στιγμές σαν να ζεις παραίσθηση. Θα σας φανεί περίεργο, αλλά η στιγμή της νάρκωσης, την ώρα που σβήνω δηλαδή, είναι για μένα μια στιγμή απόλυτης ευτυχίας. Η αίσθηση του να αφήνεσαι και να μην υπάρχει κανένα βάρος.
Η ευτυχία πηγάζει από μέσα μας ή έρχεται από εξωτερικούς παράγοντες;
Την ευτυχία πρέπει να την εφευρίσκουμε κάποια στιγμή, γιατί ούτε η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ούτε έτσι όπως είναι δομημένος αυτός ο κόσμος, σε βοηθούν. Έχω βέβαια μια ένσταση με τη λέξη ευτυχία και τη βάζω σε εισαγωγικά μιας και μου το ζητάτε. Δεν ξέρω πια τι σημαίνει ευτυχία. Σαν λέξη σημαίνει «καλή τύχη», γι’ αυτό μου αρέσουν άλλες λέξεις, όπως γαλήνη, ηρεμία, νηφαλιότητα. Αυτές οι στιγμές συνιστούν για μένα την ευτυχία. Αυτός ο κόσμος λοιπόν δεν βοηθάει στο να κάνεις αυτό που θέλεις, να είσαι καλά με το μέσα σου, να πράττεις ορθά, οπότε αυτά όχι μόνο ευτυχία δεν συνιστούν αλλά μια μεγάλη σύγχυση. Οπότε πρέπει να την εφευρίσκεις και να την αντλείς και όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται, γίνεται μόνο από τα βασικά πράγματα, όπως ένα μπάνιο στη θάλασσα ή ένα ηλιοβασίλεμα. Από αυτά, που είναι πολύ σαφή, μπορείς να αντλείς ευτυχία.
Είσαι αποφασισμένος να δίνεις ευκαιρίες στον εαυτό σου να ζει ευτυχισμένα;
Εδώ και πολλά χρόνια αποφάσισα να δώσω την ευκαιρία στον εαυτό μου να ζήσει όσο καλύτερα μπορεί. Δεδομένων των βιωμάτων, των τραυμάτων και των κακών ροπών μου, είπα να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για τον εαυτό μου. Αυτό προϋποθέτει πολλή δουλειά, δεν είναι μια απλή διαδικασία. Είναι επώδυνη, χρονοβόρα και θεωρώ και αέναη γιατί μέχρι να πεθάνεις το παλεύεις. Φαντάζομαι ότι αν παραιτηθώ από τη ζωή δεν δίνω αυτή την ευκαιρία στον εαυτό μου.
Εάν δεν υπήρχε κριτική ή έπαινος, τι θα ήσουν σήμερα;
Πιστεύω πάρα πολύ και στα δύο και ότι μπορεί να είναι πολύ γόνιμα και τα δύο. Αλλά θέλει μεγάλη σοφία και για το ένα και για το άλλο. Είχα μια μαμά λίγο αυστηρή, η οποία ήταν φειδωλή με τους επαίνους και είχε ως αποτέλεσμα να μου στερήσει την αυτοπεποίθηση για αρκετά χρόνια. Θέλω να πω ότι το βλέπουμε στη μετέπειτα ζωή μας. Όσον αφορά την κριτική είναι πια μέρος της ζωής μου, λόγω του επαγγέλματος μου. Υπόκειμαι κριτική και για αστεία πράγματα οπότε είμαι συνηθισμένη και λίγο μονωμένη. Κοιτάω να παίρνω αυτά που πρέπει και τη βλέπω με μία αποστασιοποίηση. Αλλά ο έπαινος είναι πολύ σημαντικός και ειδικά για τα μικρά παιδιά. Το βλέπεις πόσο κινητήρια δύναμη είναι όταν τα επαινείς για κάτι καλό και τους δίνεις κουράγιο να φτιάξουν και αυτό που δεν είναι τόσο καλό.
Πρέπει να υποφέρουμε για να γίνουμε σπουδαίοι;
Πιστεύω ότι πρέπει να υποφέρουμε για να εξελιχθούμε. Δεν έχω δει άλλον τρόπο. Πάντα στις καταστάσεις όπου ο άνθρωπος βρίσκεται υπό πίεση, είναι η μεγάλη του ευκαιρία για να εξελιχθεί. Βέβαια πρέπει να έχει το «μετιέ» που λέμε και στο θέατρο, δηλαδή τον τρόπο να σκεφτεί και να το κάνει αυτό κάτι γόνιμο. Γιατί μπορεί να σε καταβάλλει και να σε ωθήσει στο άλλο άκρο αυτή η πίεση.
Πώς θέλεις να επηρεάζεις και ποιόν;
Κρίνοντας από την επιλογή του επαγγέλματός μου, έχω ένα στενό κύκλο ανθρώπων, τον οποίο σαφώς θέλω να επηρεάζω και το θέλουν και οι ίδιοι. Τώρα όσον αφορά την επιλογή της δουλειάς με έναν έμμεσο τρόπο έχεις την ανάγκη να μεταγγίσεις κάτι σε ένα ευρύτερο κοινό, το οποίο όμως δεν το ελέγχεις ακριβώς. Φαίνεται ότι το είχα πολλή ανάγκη, για να επιλέξω αυτή τη δουλειά. Δεν ξέρω γιατί, θα το καταλάβω ίσως στο τέλος του έργου. Ότι δεν μου φτάνει ο στενός κύκλος, ότι είχα ανάγκη από μια ευρύτερη επικοινωνία, γιατί περί αυτού πρόκειται.
Για ποιο λόγο εργάζεσαι;
Είχα ένα πλεονέκτημα δεδομένου ότι ζούσα με τους γονείς μου και δεν χρειαζόταν να δουλέψω για βιοποριστικούς λόγους. Τα τελευταία επτά χρόνια δουλεύω για να ζήσω. Οπότε είχα το πλεονέκτημα να επιλέξω η ίδια τις δουλειές που ήθελα κι ύστερα από μια δεκαπενταετία δουλειάς μπορούσα να το συνεχίσω. Η σχέση μου με τη δουλειά δεν είναι χομπίστικη αλλά περισσότερο μια σχέση αφοσίωσης. Κι αυτό εμπεριέχει τρομερή πειθαρχία και ανάγκη για εξέλιξη. Η αφοσίωση δεν έχει ωράριο.
Ποιο είναι το πιο αφελές πράγμα που πίστευες παλιότερα;
Πίστευα ότι αυτός ο κόσμος μπορεί με έναν τρόπο να είναι δίκαιος. Αλλά φαίνεται ότι δεν είναι πλασμένος να είναι δίκαιος. Δεν ξέρω ακόμα το γιατί παρόλο που πιστεύω στην νομοτέλεια και στο μετά. Το ότι υπάρχουν όμως άνθρωποι, οι οποίοι μέσα σε όλο αυτό που συμβαίνει, δεν χάνουν το κουράγιο, την πίστη τους και συνεχίζουν να αγωνίζονται, με κάνουν και λέω ότι εγώ θέλω να είμαι με αυτούς και για να μπορούν αυτοί δεν θέλω να είμαι με τους άλλους. Γιατί αν αποδεχτείς ότι ο κόσμος είναι άδικος και γίνεις κομμάτι του, τότε έχει τελειώσει.
Αν είχες ένα βάθρο, ποιον θα έβαζες επάνω;
Υπάρχουν πολλές προσωπικότητες καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, τις οποίες θαυμάζω απεριόριστα. Μπορεί να είναι ο Καποδίστριας –από τον πολιτικό χώρο- η Μητέρα Τερέζα, ο Πάτερ Παΐσιος και πολλοί άλλοι. Αλλά και όλοι αυτοί οι ανώνυμοι άνθρωποι, στους οποίους αναφέρθηκα προηγουμένως. Θα έβαζα τον άνθρωπο που δεν χάνει την πίστη του σε αυτόν τον κόσμο.
Είσαι εξαρτημένος από κάτι θετικό;
Έχω μια εξάρτηση από το φως. Μου αρέσει η ημέρα, ο ουρανός την ώρα που ξημερώνει, οτιδήποτε φωτεινό. Δεν μου αρέσει η νύχτα, ούτε να ξενυχτάω.
Ποιο μότο, σκεπτικό, νόμο ή παγκόσμια σοφία θα ήθελες να καταργήσεις;
Είναι πάρα πολλά πράγματα, τα οποία βρίσκω ενοχλητικά και παραπλανητικά, οπότε δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι συγκεκριμένο.
Τι θα μάθαινες σε ένα παιδί για το χρήμα;
Πώς να το χρησιμοποιεί χωρίς να γίνει το αντίθετο.
Τι προσπαθείς να ανακαλύψεις;
Προσπαθώ να κατανοήσω αυτόν τον κόσμο και να καταλάβω για ποιο λόγο είμαι εδώ -γιατί δεν πιστεύω στα τυχαία συμβάντα αλλά στα μοιραία- και να τον εκπληρώσω. Αλλιώς δεν θα υπάρχει λόγος που ήρθα σε αυτόν τον κόσμο.
Ποια πράσινη καθημερινή συνήθεια ακολουθείς για το καλό όλων;
Πάρα πολλές, τις οποίες έχω οικειοποιηθεί, δυστυχώς μέσα στον περιορισμένο χώρο του σπιτιού μου σε σχέση με το ρεύμα, το νερό. Πολλά μικρά πράγματα τα οποία δεν τα έκανα παλιά.
Για τι πράγμα είσαι ευγνώμων;
Για το μυαλό μου. Όταν υπάρχουν στιγμές διαύγειας, είμαι ευγνώμων.
Μπορείς να συγχωρείς;
Προσπαθώ δεν μου είναι εύκολο. Όταν θυμώνω μου είναι πολύ δύσκολο αλλά επειδή με βαραίνει πάρα πολύ, το κάνω. Ο καθένας όμως είναι υπεύθυνος των πράξεων του.
Tι σου δίνει χαρά;
Απλά πράγματα, αλλά αυτό που μου δίνει κυρίως χαρά στην εποχή μας είναι όταν βλέπω ανθρώπους να ενδιαφέρονται για τους συνανθρώπους τους. Αυτός ο άνθρωπος είναι βασιλιάς για μένα.
Γιατί βρίσκεσαι σε αυτό τον κόσμο;
Δεν μπορείς να το ξέρεις μέχρι να ολοκληρώσεις τον κύκλο της ζωής σου.
Τι συμβουλή θα έδινες, αν είχες την ευκαιρία, στο νεότερο εαυτό σου;
Να τον αποδέχομαι και να είμαι πιο επιεικής με τον εαυτό μου, γιατί έτσι θα υπέφερα λιγότερο.
