Η χαρά του να έχεις χρήματα είναι για να τα δείχνεις. Να δείχνεις ότι διαφέρεις από τους άλλους ή ότι κατάγεσαι από τζάκι ή ότι είσαι ένας επιτυχημένος αυτοδημιούργητος. Γιατί το χρήμα είναι μια φωτογραφία κάποιας επιτυχίας στη ζωή σου ή στην καταγωγή ή στη τύχη σου.
Όσο κι αν μειώθηκαν τα χρήματα των πλουσίων από την οικονομική κρίση, εξακολουθούν να έχουν στη διάθεσή τους σεβαστά ποσά, λιγότερα φυσικά από ό,τι πριν.
Όμως, αυτοί που κινούσαν το μαύρο χρήμα και την αγορά θα στριμωχτούν. Το ίδιο και οι μεσοαστοί. Το χρήμα μειώνεται και ο φθόνος ανεβαίνει. Αυτοί που βρίσκονται με χαμηλότερα εισοδήματα θεωρούν ότι όλοι όσοι κατέχουν κάτι, έκλεψαν ή καταχράστηκαν. Όταν ρωτούν “που τα βρήκε ο Τάδε τα λεφτά;” εννοούν στην πραγματικότητα “και γιατί δεν τα έχω βρει εγώ;” Λες και τα λεφτά “βρίσκονται” σε μπαούλα, δεν “κερδίζονται” με εργασία ή έξυπνες επιχειρηματικές κινήσεις. Επομένως, η κοινωνία έχει καταλήξει να εννοεί ότι πλούσιος = κλέψας. Και το μίσος φουντώνει.
Επομένως όποιος έχει χρήματα σήμερα, όσα κι αν είναι αυτά, δεν μπορεί να τα χαρεί. Ξεχάστε τις εποχές που τα Καγιέν μπαινόβγαιναν με μεγαλοπρέπεια στην Αράχοβα, που τα κινητά μπαγιάτευαν μέσα σε 10 μήνες, που τα σκάφη αλώνιζαν το Σαρωνικό. Γιατί; Γιατί υπάρχει κίνδυνος.
Όταν το παιδί μίλαγε, του αγόραζαν ένα ακριβό κινητό. Στα 14 του χάριζαν ένα Rolex και στα 18 ένα SUV. Τα κορίτσια; Από τα 14-15 κυκλοφορούσαν με την πρώτη Louis Vuitton . Αν δεν φορούσαν τις σωστές Ugg και Abercrombie, ήταν κατάπτυστες.
Τώρα όμως όλοι ακονίζουν τα μαχαίρια για να τους τα πάρουν. Η εφορία, το κράτος, οι ιδιώτες υπό μορφήν συμμορίας, τα κλεφτρόνια, οι απατεώνες, οι απαγωγείς, όλοι νόμιμοι ή παράνομοι, θέλουν να βάλουν χέρι στα κεκτημένα.
Ένα αγαπητός μου πελάτης –πασίγνωστος επιχειρηματίας– μου διηγείτο ιστορίες από τη Μικρά Ασία που του έλεγε ο πατέρας του. Πριν την καταστροφή της Σμύρνης, οι Έλληνες ήταν οι πλούσιοι και οι Τούρκοι ήταν οι φτωχοί που εργαζόντουσαν στις επιχειρήσεις των Ελλήνων. Όμως οι Έλληνες, από φόβο να μην προκαλούν, δεν τολμούσαν να δείξουν τον πλούτο τους. Μόλις αγόραζαν καινούργιο σακάκι, αμέσως έραβαν μπαλώματα στους αγκώνες για να φαίνονται παλιά. Έχτιζαν σπίτια παλάτια και τα άφηναν απέξω ασοβάτιστα για να φαίνεται ότι μέσα ζουν φτωχοί.
Τα έκλεβαν; Όχι, επιτυχημένοι νοικοκύρηδες ήταν. Μόνο που τις εποχές εκείνες, όπως και τώρα, κάποιοι μπαίνουν στο μάτι των άλλων.
Έτσι, λοιπόν, το νέο σύνθημα είναι “μην προκαλείς”. Πρόκληση δεν είναι πια μόνο το εκκεντρικό ή το επιδεικτικό αλλά και το αυτονόητο. Ξέρω ανθρώπους που, σιωπηρά, απολαμβάνουν τα χρήματα τους. Σιωπηρά.
Κυκλοφορούν με ταπεινά αυτοκίνητα λίγων κυβικών, δεν έχουν σκάφος στην κατοχή τους, φορούν απλά ρούχα και δεν φωτογραφίζονται, παρά σπάνια.
Τώρα, το είδος αυτό θα πολλαπλασιαστεί. Γιατί αν το παιδί κυκλοφορεί με iphone, ipod, ipad και imac, θα θέλει και οδηγό και σωματοφύλακα για την ασφάλειά του. Και στις διακοπές, εκεί που πήγαιναν με το παιδί και τη Μολδαβή, τώρα θα πηγαίνουν χωρίς οικιακή βοηθό, γιατί θα έχει πάρει και υπηκοότητα και δεν θα δέχεται να εργαστεί με το βασικό μισθό.
Επομένως, πώς να χαρείς το χρήμα όταν δεν μπορείς να το επιδείξεις; Όταν φοβάσαι για τον εαυτό σου και την οικογένειά σου; Τι να το κάνεις όταν πρέπει να κρύβεις την οικονομική σου ευμάρεια; όταν φοβάσαι ότι μπορεί να τα χάσεις όλα ή να σου τα πάρουν. Αν δεν είσαι χαμηλών τόνων θα μπεις σε μεγάλους μπελάδες.
Να φοράς τα σκουλαρίκια ή να τα κρύβεις στη θυρίδα; Να βγαίνεις έξω στο δρόμο με το χρυσό Rolex; Να οδηγείς τη Mercedes με τις πόρτες ανασφάλιστες; Να κρύβεις την τσάντα, το πορτοφόλι, την κάρτα, το δίπλωμα, τα μετρητά, τα κλειδιά, τα παιδιά, τις καταθέσεις, τις αναμνήσεις από τα κρυφά ταξίδια στις Μπαχάμες, το σοφέρ, τον σωματοφύλακα, τα σπίτια 600τμ., τα εξοχικά, τα σκάφη, τα αυτοκίνητα πολλών κυβικών;
Η ενδόμυχη ψυχολογική επιθυμία να χαίρεσαι και να δείχνεις τον πλούτο σου, έχει οδηγήσει πολλούς παράνομους, απαγωγείς και απατεώνες στα χέρια της Αστυνομίας. Όταν βρίσκονται με εκατομμύρια ευρώ στην κατοχή τους, θέλουν να τα “φάνε” στα μπουζούκια, στα καζίνο, στα φιγουράτα αυτοκίνητα. Θέλουν να τα δείξουν.
Αν οι παράνομοι θέλουν να επιδειχθούν φανταστείτε τι επιθυμία έχουν αυτοί που έβγαλαν χρήματα νόμιμα με τον κόπο τους.
Όσο νόμιμος κι αν είσαι, δεν φτάνει. Πρέπει να φέρεσαι σαν να μην τα χαίρεσαι και, ιδανικά, σαν να μην τα έχεις. Σαν να είσαι ένας από τους πολλούς.
