«Οι άνθρωποι ζουν για τον Έρωτα, πεθαίνουν για τον Έρωτα, σκοτώνουν για τον Έρωτα. Αυτό το συναίσθημα μπορεί να αποδειχθεί δυνατότερο κι απ’τη θέληση για ζωή»
Δρ. Helen Fisher
Βιοανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο Rutgers του New Jersey
Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερη περίοδο στη ζωή μου από εκείνη του έρωτα. Τα πάντα είναι πιο έντονα, πιο φωτεινά, το σώμα μου αλλάζει, γίνεται αθάνατο, η ψυχή μου ονειρεύεται χωρίς σταματημό.
Η ίδια η κοινωνία θέσπισε τη μέρα των ερωτευμένων για να γιορτάζεται – ανεξάρτητα αν σήμερα έχει χαθεί η μαγεία, αφήνοντας υπολλείματα εμπορικών συμφερόντων.
Τι συμβαίνει πράγματι μέσα μας όταν βιώνουμε τον έρωτα; Έχετε αναρωτηθεί αν όλες αυτές οι αντιδράσεις προκαλούνται από συγκεκριμένα εργαλεία του σώματος; Ή ακόμα και αν ο ίδιος ο οργανισμός μας, κάνει τον έρωτα περισσότερο «επιθετικό», μέσα από τα βιώματά μας μέσα μας και έξω μας;
Παρακάτω σημειώνονται στοιχεία που δίνουν στο απαράμιλλο αυτό συναίσθημα επιστημονική υπόσταση!
Ο έρωτας στο μικροσκόπιο
Από πολύ παλιά, οι άνθρωποι είχαν παρατηρήσει τις αλλαγές στο σώμα, τη διάθεση και τη συμπεριφορά τους όσο ήταν ερωτευμένοι. Πλέον, στη σύγχρονη εποχή, με τη βοήθεια της βιοχημείας και λοιπών νευροεπιστημών, δίνονται πραγματικές εξηγήσεις στις φράσεις του λαού περί «τυφλού έρωτα» ή «πεταλούδων στο στομάχι».
Στην ουσία, όταν ένας άνθρωπος είναι ερωτευμένος, παρασύρεται σε μια έκρηξη ορμονών και σωματικών αντιδράσεων, που επηρεάζουν καταλυτικά τις συμπεριφορισιακές του τάσεις για όσο διαρκεί το συναίσθημα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Αρχικά, η «ταραχή» ξεκινά από τον πόθο. Ο πόθος ξεκινάει από τον εγκέφαλο και συγκεκριμένα από τον υποθάλαμο, που διεγείρει τις χημικές ουσίες, οι οποίες με τη σειρά τους είναι υπεύθυνες για δημιουργία συναισθημάτων. Έτσι το σώμα λαμβάνει εντολή να στέλνει σημάδια έλξης. Τότε αρχίζει το πάρτυ: εκλυτικές ορμόνες, υποφυσικές ορμόνες, κατεχολαμίνες, ενδοκρινείς αδένες, χορεύουν έξαλλα στο ρυθμό της καρδιάς, διεγείροντας το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου. Με αυτό τον τρόπο, ο ερωτευμένος νιώθει ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκούς ευφορίας.
Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε την ποσότητα της τεστοστερόνης, που είναι υπεύθυνη για την επιθετικότητα και τη σεξουαλική ορμή – ανά φύλο αλλάζει, κινούμενη από μια περίεργη τακτική με συγκεκριμένη σκοπιμότητα: Η υψηλή συνήθως τεστοστερόνη των ανδρών, πέφτει, ενώ η χαμηλή τεστοστερόνη των γυναικών, αυξάνει – το αποτέλεσμα είναι να μειωθούν οι «φυσικές» διαφορές ανάμεσα σε έναν άνδρα και μια γυναίκα, προκειμένου να επιτευχθεί σύναψη ισχυρού και στενού δεσμού. Η φύση ξέρει καλά να παίζει το «επιτραπέζιο» της διαιώνισης του είδους!
Ποιες ορμόνες όμως είναι υπαίτιες για τις ψυχολογικές μας πτήσεις; Ιδού μερικές από τις βασικότερες, η ποσότητα των οποίων αυξάνεται στον οργανισμό μας όσο βιώνουμε το δώρο του έρωτα:
Αδρεναλίνη. Αυξάνει τη δραστηριότητα της καρδιάς και το ρυθμό της αναπνοής – εξού και οι ταχυπαλμίες. Βελτιώνει τη μυϊκή δράση και απογειώνει τη διάθεση.
Ενδορφίνες. Τα λεγόμενα φυσικά οπιοειδή του εγκεφάλου, που επιδρούν στο σώμα όπως και η μορφίνη. Δημιουργούν αίσθηση ευεξίας, ενώ ταυτόχρονα καταστέλλουν τις περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την αντίληψη του πόνου και την επιθετικότητα.
Σεροτονίνη. Η κατεξοχήν χημική ουσία που συνδέεται με την αίσθηση της ευφορίας.
Ντοπαμίνη. Υπεύθυνη για την καλή διάθεση, σχετίζεται με την ευχαρίστηση, τη σεξουαλική συμπεριφορά, τις λειτουργίες της αναπαραγωγής και τον έλεγχο των εγκεφαλικών ορμονικών εκκρίσεων.
Oξυτοκίνη και βαζοπρεσίνη. Είναι οι «ορμόνες της αγάπης»! Οδηγούν στο συναίσθημα της οικειότητας και της τρυφερότητας που νιώθει ένα ερωτευμένο ζευγάρι και απελευθερώνονται στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια του σεξ ή αμέσως μετά.
Σωματοτροπίνη. Τροφοδοτεί τον οργανισμό μας με ενεργητικότητα.
Εξ-ερευνώντας τον έρωτα
Όπως είναι φυσικό, οι επιστημονικές ομάδες προσπαθούν να ανακαλύψουν ολοένα και περισσότερα από τα μυστικά της «παράξενης» συμπεριφοράς των ερωτευμένων. Και κάθε φορά που υπάρχει ανάγκη για απαντήσεις, εμφανίζεται η μέθοδος της έρευνας! Ακολουθούν ενδιαφέρουσες σχετικές μελέτες, μαζί με τα ακόμα πιο αξιοσημείωτα αποτελέσματά τους.
– Το 2005, ο Άρθουρ Άρον, Κοινωνικός Ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Στόνι Μπρουκ της Νέας Υόρκης, μελέτησε 10 άντρες και 7 γυναίκες που είχαν ερωτευθεί πρόσφατα. Οι εθελοντές μπήκαν στο μηχάνημα του μαγνητικού τομογράφου, όπου τους έδειξαν φωτογραφίες των αγαπημένων τους, ανάμεσα σε άλλες ουδέτερων προσώπων. Όταν έβλεπαν το έτερον ήμισυ, το κοιλιακό καλυπτρικό πεδίο του εγκεφάλου, όπου βρίσκεται το κέντρο ανταμοιβής, πλημμύριζε από την ορμόνη ντοπαμίνη. Το πρακτικό αποτέλεσμα αυτού στη συμπεριφορά είναι η ανεξάντλητη ενέργεια, η αϋπνία, τα συναισθήματα ευφορίας, αλλά και νευρικότητας και ταραχής, όταν το ζευγάρι είναι χώρια. (Σημειωτέον: η ντοπαμίνη παράγεται σε καταστάσεις παρόμοιες με την κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών, με τη συνουσία κ.α.).
– Τα νευρικά κυκλώματα δεν τη γλυτώνουν από τη θύελλα του έρωτα. Έχει παρατηρηθεί πως κατά την ερωτική περίοδο, υφίσταται αδρανοποίηση των νευρώνων που σχετίζονται με την άσκηση κριτικής προς τρίτους και προς την κοινωνία γενικότερα. Άλλο ένα κόλπο της φύσης, για να δένει περισσότερο το ζευγάρι, εμφανίζοντας περισσότερο ευνοϊκές καταστάσεις, μακρυά από αρνητισμούς εντάσεις και εμπόδια.
– Σύμφωνα με άλλες έρευνες, όταν δύο άνθρωποι κοιτάζονται στα μάτια για πολλή ώρα, όταν αγκαλιάζονται ή κατά τη διάρκεια του σεξ, μετά την ξαφνική έκκριση ντοπαμίνης, έμφανίζονται οι ορμόνες της αγάπης, η βασοπρεσίνη και η οξυτοκίνη. Η τελευταία εκκρίνεται σε στιγμές οικειότητας και είναι η ίδια ορμόνη που δένει συναισθηματικά τις μητέρες με τα μωρά τους. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως αυτές οι δύο ορμόνες προκαλούν το συναισθηματικό δέσιμο στα ζευγάρια, που τα κρατά ενωμένα για χρόνια. Μάλιστα το 2008, οι ερευνητές βρήκαν ότι η βασοπρεσίνη, που τελεί τον ίδιο ρόλο με την οξυτοκίνη στους αρουραίους του αγρού, σχετίζεται με το συναισθηματικό δέσιμο στους άντρες. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι μία γενετική διαφοροποίηση σε έναν από τους υποδοχείς βασοπρεσίνης, συνδέεται με την απιστία και το φόβο της δέσμευσης.
– Αποτελέσματα μελετών σημειώνουν πως μετά το πρώτο χρόνο, συνήθως, οι ορμονικές αυτές εκρήξεις έρχονται στα φυσιολογικά τους επίπεδα, υποστηρίζοντας τη φράση «ο έρωτας δεν κρατάει για πάντα». Οι κανόνες όμως είναι για να σπάνε και αυτό διετέλεσε επιστημονικά η Δρ. Μπιάνκα Ασεβέντο, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα: μελέτησε μαγνητικές εγκεφάλου ζευγαριών που είναι ερωτευμένα, ακόμα και έπειτα από 20 χρόνια γάμου. Αυτό που παρατήρησε είναι ότι είχαν ακριβώς την ίδια εγκεφαλική δραστηριότητα που βλέπουμε σε νιόπαντρα ζευγάρια, αλλά χωρίς τη νευρικότητα και τις εμμονές.
Έρωτας: φυσικό φάρμακο για την ψυχή και το σώμα
Δεδομένων όλων των παραπάνω, ένας ερωτευμένος άνθρωπος φλερτάρει καθημερινά με την ευτυχία, την ευφορία, την αισιοδοξία. Αυτό έχει επίδραση φυσικά και στο ίδιο το σώμα. Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι οι ερωτευμένοι κινδυνεύουν λιγότερο από καρδιακή προσβολή και διαβήτη τύπου 2, ενώ παρουσιάζουν σπανιότερα υψηλή πίεση στη ζωή τους (εξαιρώντας τα πρώτα στάδια του έρωτα, που η πίεση ανεβαίνει λόγω αδρεναλίνης). Σύμφωνα με αμερικανικές έρευνες, τα ανοσοκύτταρά τους είναι περισσότερα από ό,τι των υπολοίπων ανθρώπων, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν καλύτερο ανοσοποιητικό, ενώ η χωρητικότητα των πνευμόνων τους είναι μεγαλύτερη. Είναι θαυμάσιο το ταξίδι της μαγείας που λαμβάνει χώρα: ξεκινάει από την ψυχή, κυκλοφορεί στο σώμα και τούμπαλιν!
Το πόρισμα λοιπόν είναι ένα: Μην αφήνετε τίποτα στην καθημερινότητα να σας κάνει λιγότερο ερωτευμένους – ερωτευτείτε όσο μπορείτε και δυνατά: ξεκινήστε από τον άνθρωπο που θαυμάζετε και θα καταλήξετε ερωτευμένος με την ίδια τη ζωή.
Φωτό από: www.google.com
