«Αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα.»
– Θεωρία του Χάους
Όταν ήμουν δεκατριών ετών, στις εκλογές για το δεκαπενταμελές συμβούλιο του σχολείου μου, θεώρησα ανήθικο να ψηφίσω τον εαυτό μου, κι έδωσα την ψήφο μου σε μια συμμαθήτρια, την οποία δεν θεωρούσα πιο ικανή από εμένα. Εκείνη εξελέγη με μία ψήφο διαφορά από εμένα, δηλαδή με τη δική μου, κι εγώ έμεινα εκτός.
Όταν ήμουν εικοσιτριών ετών, πέρασα μια εφιαλτική εβδομάδα διακοπών με μια παρέα ανάμεσα στην οποία βρισκόταν ο άντρας που είχα ερωτευθεί, και η κοπέλα του. Ανήμπορη να εκφράσω τα συναισθήματα μου προς εκείνον και μη θέλοντας να χαλάσω το κλίμα της παρέας, ήμουν υπέρ του δέοντος φιλική και κοινωνική προς την, κατά γενική ομολογία, ξινή και αντικοινωνική κοπέλα. Δίνοντάς της αυτήν την «ψήφο εμπιστοσύνης,» εκείνη έγινε αποδεκτή από ανθρώπους που την θεωρούσαν το λιγότερο παρείσακτη, και η σχέση της με τον άντρα που ήθελα προχώρησε προς μια κατεύθυνση που δεν ήθελα.
Έχω αναρωτηθεί πολλές φορές τι με ώθησε στις παραπάνω συμπεριφορές. Η μία όψη του νομίσματος λέει ηθική και ανωτερότητα, η άλλη λέει έλλειψη δυναμισμού και διεκδικητικότητας. Κορώνα-γράμματα. Πέρα από το «Γιατί» όμως, βρίσκεται το «Αν.» Αν είχα εκλεγεί στο δεκαπενταμελές, ίσως είχα γίνει νωρίτερα, κι άκοπα, αποδεκτή από τον κοινωνικό μου περίγυρο. Αν δεν είχα βοηθήσει στην κοινωνικοποίηση της κοπέλας του άνδρα που με ενδιέφερε, εκείνος να καταλάβαινε πόσο ανιαρή και αδιάφορη ήταν και να αποδεσμευόταν.
Δεν ξέρω αν η στιγμή της απόφασης και τα αποτελέσματά μιας πράξης μοιάζουν με γρανάζια που τίθενται σε κίνηση, ή με βότσαλο που δημιουργεί κύματα πέφτοντας στο νερό. Η θεωρία του Χάους θα μπορούσε να συνδέσει πράγματα φαινομενικά ασύνδετα, όπως τον σταυρό στο ψηφοδέλτιό μου με την μετέπειτα λαμπρή καριέρα της συμμαθήτριάς μου στη διοίκηση, ή το ποτό που κέρασα μια αντιπαθητική κοπέλα με την ανθόσπαρτη εξέλιξη στη σχέση της.
Καλώς ή κακώς, δεν θα μάθω ποτέ την απάντηση στα «Αν.» Ίσως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά- ίσως, πάλι, όχι. Ίσως να έφτανα στο ίδιο σημείο από μια εναλλακτική διαδρομή, πιο ενδιαφέρουσα- ίσως, πάλι, όχι. Αν είχα ασχοληθεί με τη διοίκηση, ίσως ήμουν δυστυχισμένη. Αν ο άντρας που είχα ερωτευθεί ήταν ελεύθερος, δεν συνεπάγεται πως θα διάλεγε εμένα για σύντροφό του. Αν ο χρόνος γυρνούσε προς τα πίσω, αν μπορούσα να γίνω πάλι δεκατριών και εικοσιτριών χρόνων, με το μυαλό που έχω τώρα, δεν είμαι σίγουρη πως δεν θα έπραττα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
Επιλέγω, λοιπόν, να μην εστιάζω στα απρόβλεπτα αποτελέσματα των πράξεών μου, αλλά στη σημασία πίσω από τις πράξεις μου. Γιατί η ίδια η ζωή αποδεικνύει πως υπάρχουν κάποια πράγμα στα οποία είναι πιο ασφαλές να ποντάρει κανείς. Δεν είμαι σίγουρη πως το τίναγμα των φτερών μιας πεταλούδας στον Αμαζόνιο μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα. Αλλά μια κάμπια, στο σωστό κλίμα, την κατάλληλη στιγμή, μπορεί να μεταμορφωθεί σε πεταλούδα. Γι’ αυτό, είμαι σίγουρη.
